Yeni Azerbaycan Partisi

Yeni Azerbaycan Partisi

Yeni Azərbaycan Partiyası
Yeni Azerbaycan Partisi Yeni Azərbaycan Partiyası
Kısaltma	YAP
Genel başkan	İlham Aliyev; (26 Mart 2005'ten beri)
Kurucu	Haydar Aliyev
Genel Başkan Vekili	Mihriban Aliyeva
Genel Başkan Yardımcıları	Ali Ahmedov; Tahir Budagov
MYK Başkanı	Tahir Budagov
Slogan(lar)	Dünün, bügünün ve geleceğin partisi!
Kuruluş tarihi	21 Kasım 1992 (kuruluş) ; 18 Aralık 1992 (resmi kayıt)
Birleşme	Azerbaycan Demokratik Girişimciler Partisi (2021); Azerbaycan Halk Demokratik Partisi (2021); Azerbaycan Köylü Partisi (2021); Azerbaycan Millî Hareket Partisi (2021); Azerbaycan Yurttaş Partisi (2021); Millî Kurtuluş Partisi (2021);
Merkez	Bakü, Azerbaycan
Gazete(ler)	Yeni Azerbaycan
Gençlik kolu	Yeni Azerbaycan Partisi Gençlik Birliği
Üyelik	720,830(2023)
İdeoloji	Azerbaycan milliyetçiliği; Türkçülük; Muhafazakârlık; Devletçilik;
Siyasi pozisyon	Merkez sağ ve sağ
Uluslararası üyelik	Merkezci Demokratlar Enternasyonali(gözlemci)
Resmî renkler	Mavi, beyaz
Millî Meclis	68 / 125
Nahçıvan Yüksek Meclisi	41 / 45
Belediye üyesi	10.413 / 15.156
Avrupa Konseyi Parlamenter Meclisi	4 / 648 2 asil, 2 yedek
İnternet sitesi
	yap.org.az

Yeni Azerbaycan Partisi (kısaca YAP) (Azerice: Yeni Azərbaycan Partiyası), Azerbaycan'da 91'lerin talebiyle 21 Kasım 1992 tarihinde Haydar Aliyev'in liderliği ile 550 kişilik kurucu üyenin katılımıyla gerçekleşen Kuruluş Kurultayı ile kurulan, 18 Aralık 1992 tarihinde Adalet Bakanlığınca resmi kayda alınan siyasi parti.

Kuruluşundan bu yana YAP tüm seçimlere katılmıştır.

Haydar Aliyev'in 2003'te ölmesiyle parti genel başkanı görevine 2005'te İlham Aliyev seçilmiştir.

YAP 1993'ten bu yana Azerbaycan'ın iktidar partisidir.

6 dönem Millî Meclisin hiç birinde 83 ve 83'ten fazla milletvekili çıkaramayan YAP, tüm dönemlerde bağımsız milletvekillerinden destek almıştır.

1999 tarihinden düzenlenen tüm yerel seçimlere katılan YAP, seçimlerden 1. parti olarak çıkmıştır.

Tarihçe

Haydar Aliyev dönemi (1992-2003)

SSCB'nin çöküşü ile Azerbaycan bağımsızlığını kazanmıştı. İlk cumhurbaşkanı Ayaz Mutallibov'un cumhurbaşkanlığından çekilmesi sebebiyle düzenlenen 1992 Azerbaycan cumhurbaşkanlığı seçiminde Ebulfez Elçibey cumhurbaşkanı seçilmiştir. Ülkede devam eden Karabağ savaşı, iç sorunlar ve Gence Darbesi huzursuzluklara sebep olmuştur. Azerbaycan SSC'nin eski başkanı Haydar Aliyev 1991-1991'li yıllarda Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti Yüksek Meclisi'nin başkanı seçilmişti.

16 Ekim 1992 tarihinde 91 aydının oluşturduğu ve daha sonra 91'ler olarak anılacak bir grup Haydar Aliyev'i cumhurbaşkanı olması için mücadeleye davet etti. Haydar Aliyev bu daveti kabul ederek 1992'de 91'ler de dahil olmak üzere 550 kişilik kurucu kadroyla 21 Kasım 1992 tarihinde Elçibey hükûmetine muhalif olan Yeni Azerbaycan Partisi'ni kurdu. YAP 18 Aralık 1992 tarihinde resmi devlet kaydına alındı.

1993'te iç savaşı engellemek sebebiyle cumhurbaşkanı Ebulfez Elçibey Haydar Aliyev'i Bakü'ye davet ederek ona Başbakan görevini teklif etti. Daha sonra durum kötüleşince Ebulfez Elçibey Nahçıvan'a bağlı Keleki köyüne gitti. Bunun üzerine Haydar Aliyev yönetimi ele aldı ve Azerbaycan Yüksek Sovyeti'in (daha sonra Millî Meclis) başkanı seçildi.

1993 Azerbaycan cumhurbaşkanlığı seçiminde Haydar Aliyev %98,8 oy alarak cumhurbaşkanı seçildi.

1995 Azerbaycan genel seçimlerinden 2,228,435 (%62,7) oy alarak birinci parti olarak YAP 53 milletvekili çıkarmayı başardı. Lakin çoğunluk hükûmet için gereken % 50+1 ve kanun kabulü için gereken 63 (bazı durumlarda 83) milletvekiline sahip olamadı. YAP parlamentoya seçilen bağımsız milletvekillerinin desteğini alarak hükûmet kurdu.

1998 Azerbaycan cumhurbaşkanlığı seçiminde Haydar Aliyev %77,8 oy alarak cumhurbaşkanı seçildi.

2000 Azerbaycan genel seçimlerinde YAP 1,809,801 (%62,3) oy alarak 72 milletvekili çıkardı ve tek başına iktidar oldu.

2003 Azerbaycan cumhurbaşkanlığı seçiminde YAP'ın resmi adayı Haydar Aliyev olsa da, Haydar Aliyev ağırlaşan sağlık durumları nedeniyle adaylığını oğlu, YAP genel başkan yardımcısı, başbakan İlham Aliyev'in lehine geri çekti. İlham Aliyev seçimde %75,38 oy alarak Azerbaycan Cumhuriyeti'nin 4. Cumhurbaşkanı seçildi.

12 Aralık 2003 tarihinde genel başkan Haydar Aliyev tedavi aldığı hastanede ölmüştür.

İlham Aliyev dönemi (2003-)

Haydar Aliyev'in vefatı üzerine vekaleten genel başkanlık görevini İlham Aliyev yürüttü. 26 Mart 2005 tarihinde düzenlenen 3. Olağan Kurultayda İlham Aliyev YAP Genel Başkanı seçildi.

YAP genel başkanı ve adayı olarak İlham Aliyev 2008 Azerbaycan cumhurbaşkanlığı seçiminde %87,34; 2013 Azerbaycan cumhurbaşkanlığı seçiminde %84,54; 2018 Azerbaycan cumhurbaşkanlığı seçiminde %86,2; 2024 Azerbaycan cumhurbaşkanlığı seçiminde ise %92,12 oy alarak yeniden cumhurbaşkanı seçilmiştir.

2005 Azerbaycan genel seçimlerinde 1.110.885 (%46,48) oy alan YAP 57, 2010 Azerbaycan genel seçimlerinde 71, 2015 Azerbaycan genel seçimlerinde 1.340.770 (%47,20) oy alan YAP 71, 2020 Azerbaycan genel seçimlerinde ise 70 milletvekili çıkarmayı başardı ve iktidar partisi oldu.

2012 tarihinde dönemin Ana Vatan Partisi Genel Başkan Yardımcısı Zahid Oruç tarafından AVP ve YAP'ın tek çatı altında birleştirilmesi teklifi sunuldu. Lakin daha önce de aynı teklife olumsuz cevap almış AVP'ye yine birleşmenin mümkün olmadığı cevabı verildi.^[5]

1 Mart 2021 tarihinde Azerbaycan Yurttaş Partisi, 2 Mart 2021 tarihinde Azerbaycan Demokratik Girişimciler Partisi, 3 Mart 2021 tarihinde Millî Kurtuluş Partisi (5. Olağan) ve Azerbaycan Halk Demokratik Partisi kurultaylarını düzenlediler ve Kurultaylarda partilerin Yeni Azerbaycan Partisi'ne birleşme kararı alındı.

5 Mart 2021 tarihinde Yeni Azerbaycan Partisi'nin Olağanüstü, sayca 7. Kurultayı düzenlendi. COVİD-19 pandemisi nedeniyle kısıtlı sayıda kurultay delegesi kurultaya katılmıştır. Kurultayda Yeni Azerbaycan Partisi'ne birleşme talebiyle başvuran 6 siyasi partinin: Azerbaycan Demokratik Girişimciler Partisi^[a]Azerbaycan Halk Demokratik Partisi ^[b], Azerbaycan Köylü Partisi ^[c], Azerbaycan Millî Hareket Partisi ^[d], Azerbaycan Yurttaş Partisi ^[e] ve Millî Kurtuluş Partisinin ^[f] talepleri kabul edildi ve birleşme gerçekleşti. Ayrıca Kurultayda Siyasi Şûra feshedilerek yerine Kıdemliler Şûrası kuruldu. Yönetim Kurulu üyelerinin sayı 20'den 40'a yükseltilmiştir. YAP Genel Başkanı İlham Aliyev yeniden Genel Başkan seçildi. Partinin yeni tüzüğü kabul edildi, yeni programı için çalışmalar başlatıldı. Mihriban Aliyeva yeni tüzüğe uygun olarak Parti Genel Başkanı İlham Aliyev tarafından 2. makam olan Genel Başkan Vekili, Ali Ahmedov ve Tahir Budagov ise Genel Başkan Yardımcıları olarak atandı. Ayrıca partinin Genel Sekreterliği feshedildi, Merkez Yürütme Kurulu oluşturuldu ve Tahir Budagov MYK Başkanı olarak atandı.

İdeoloji

YAP bağımsız devletçilik, hukuk devleti, Azerbaycancılık, vatanseverlik, muhafazakârlık, birlik beraberlik ve sosyal adalet ideolojisini destekleyen siyasi partidir. Parti siyasi yelpazede merkez sağ konumundadır.

Yapılanması

Genel Başkanlar

Genel Başkan		Görev Başlangıcı	Görev Bitişi
1	Haydar Aliyev	22 Ekim 1992	12 Aralık 2003
-	İlham Aliyev	12 Aralık 2003^[6]	26 Mart 2005
2	İlham Aliyev	26 Mart 2005^[7]	Görevde

Yönetim Kurulu

Önceleri 20 üyeden oluşan Yönetim Kurulunun 5 Mart 2021 tarihinde düzenlenen olağanüstü kurultayda yapılan değişiklilerle üyesi sayısı 40'a yükseltilmiştir.

#	Adı	Parti Görevi
1	İlham Aliyev	YAP Genel Başkanı
2	Mihriban Aliyeva	YAP Genel Başkan Vekili
3	Ali Ahmedov	YAP Genel Başkan Yardımcısı
4	Tahir Budagov	Genel Başkan Yardımcısı; Merkezi Yönetim Kurulu Başkanı
5	Adalet Muradov	YK üyesi
6	Amin İsmailov	YK üyesi
7	Anar İskenderov	YK üyesi
8	Asif Askerli	YK üyesi
9	Aynur Sofiyeva	YK üyesi
10	Azer Badamov	YK üyesi
11	Bahar Muradova	YK üyesi
12	Bayram Aslanov	YK üyesi
13	Cavid Osmanov	YK üyesi
14	Efsun Sucayev	YK üyesi
15	Eldar Azizov	YK üyesi
16	Eldar İbrahimov	YK üyesi
17	Elmar Kasımov	YK üyesi
18	Elnare Akimov	YK üyesi
19	Elnur Sadıkov	YK üyesi
20	Elşat Mirbeşiroğlu	YK üyesi
21	Fuat İbrahimov	YK üyesi
22	Hikmet Babaoğlu	YK üyesi
23	Kamal Caferov	YK üyesi
24	Mihail Zabelin	YK üyesi
25	Musa Guliyev	YK üyesi
26	Mübariz Kurbanlı	YK üyesi
27	Pervin Kerimzade	YK üyesi
28	Ramin Mammadov	YK üyesi
29	Ramiz Hüseynov	YK üyesi
30	Rauf Aliyev	YK üyesi
31	Reşat Mahmudov	YK üyesi
32	Rövşen Bayramov	YK üyesi
33	Sadık Kurbanov	YK üyesi
34	Samir Caferov	YK üyesi
35	Şahin İsmailov	YK üyesi
36	Tahir Mirkişili	YK üyesi
37	Tevfik Cahangirov	YK üyesi
38	Ülviyye Hamzayeva	YK üyesi
39	Valeh Askerov	YK üyesi
40	Vasıf Talıbov	YK üyesi; YAP Nahçıvan ÖC Teşkilatı Başkanı

Kıdemliler Şûrası

5 Mart 2021 tarihinde düzenlenen olağanüstü kurultayda 85 kişilik Siyasi Şûrasının feshedilmesiyle oluşturulan kurum. Başkanı Arif Rehimzade, başkan yardımcısı ise Sadakat Kurbanova seçilmiştir. Şura 35 kişiden oluşmaktadır.

#	Adı	Parti Görevi
1	Arif Rahimzade	Kıdemliler Şûrası Başkanı
2	Sadakat Kahramanova	Kıdemliler Şûrası Başkan Yardımcısı
3	Adalet Ferecov	KŞ üyesi
4	Adile Abbasova	KŞ üyesi
5	Ajdar İsmailov	KŞ üyesi
6	Akif Alizade	KŞ üyesi
7	Asif Cahangirov	KŞ üyesi
8	Ali Hasanov	KŞ üyesi
9	Cemil Aliyev	KŞ üyesi
10	Dilare Seyitzade	KŞ üyesi
11	Ehliman Emiraslanov	KŞ üyesi
12	Elbay Kasımzade	KŞ üyesi
13	Elman Mammadov	KŞ üyesi
14	Hayrettin Koca	KŞ üyesi
15	İbrahim Azizov	KŞ üyesi
16	İskender Guliyev	KŞ üyesi
17	Kerim Kerimov	KŞ üyesi
18	Mammad Nesirov	KŞ üyesi
19	Misir Merdanov	KŞ üyesi
20	Nizami Hudiyev	KŞ üyesi
21	Nurlana Aliyeva	KŞ üyesi
22	Ramiz Mehdiyev	KŞ üyesi
23	Refik Mammadhasanov	KŞ üyesi
24	Rizvan Cebiyev	KŞ üyesi
25	Sudeyf İmamverdiyev	KŞ üyesi
26	Şahlar Askerov	KŞ üyesi
27	Tahir Mammadov	KŞ üyesi
28	Tahir Rzayev	KŞ üyesi
29	Urhan Alekberov	KŞ üyesi
30	Vahid Nevruzov	KŞ üyesi
31	Vilayet Aliyev	KŞ üyesi
32	Yakup Mahmudov	KŞ üyesi
33	Zahid Halilov	KŞ üyesi
34	Hacıbala Abutalibov	KŞ üyesi
35	Tağı Ahmedov	KŞ üyesi
36	Şemseddin Hanbabayev	KŞ üyesi

Gençlik Kolları

1995 tarihinde kurulan YAP Gençlik Kolları resmi olarak "YAP Gençler Birliği" adlanmaktadır. 11 Mart 2021 tarihinde düzenlenen toplantıda Bahtiyar İslamov YAP Gençler Birliği Başkanı seçilmiştir.

Kadın Kolları

1995 tarihinde kurulan YAP Kadın Kolları resmi olarak "YAP Kadınlar Şurası" adlanmaktadır. 5 Mart 2021 tarihinde Kadın Kolları feshedilmiştir. YAP KŞ yerine Merkez Yönetim Kuruluna bağlı Gender Siyaseti Başkanlığı kurulmuştur.

Kurultaylar

Kongre	Tarih	Seçilen Başkan	Aday
Kuruluş Kurultay	21 Kasım 1992	Haydar Aliyev	Haydar Aliyev (Tek Aday)
1. Olağan Kurultay	20-21 Aralık 1999
2. Olağan Kurultay	21 Kasım 2001
3. Olağan Kurultay	26 Mart 2005	İlham Aliyev	İlham Aliyev (Tek Aday)
4. Olağan Kurultay	2 Ağustos 2008
5. Olağan Kurultay	7 Haziran 2013
6. Olağan Kurultay	8 Şubat 2018
7. (Olağanüstü) Kurultay	5 Mart 2021

Seçimler

Genel seçimler

Azerbaycan

Seçim	Genel Başkan	Nispi temsil sistemi			Çoğunluk sistemi			Genel
Seçim	Genel Başkan	Oy	Oran	Sandalye	Oy	Oran	Sandalye	Genel
1995	Haydar Aliyev			34 / 100	2,228,435	%62.7	19 / 25	53 / 125
2000	Haydar Aliyev			56 / 100	1,809,801	%62.31	16 / 25	72 / 125
2005	İlham Aliyev			57 / 125	—	—	—	57 / 125
2010		1,110,885	%46.48	71 / 125	—	—	—	71 / 125
2015		1,340,470	%47.20	71 / 125	—	—	—	71 / 125
2020				70 / 125	—	—	—	70 / 125

Nahçıvan

Seçim	Genel Başkan	Oy			Sandalye
Seçim	Genel Başkan	#	%	±	#	±
1995	Haydar Aliyev					—
2000	Haydar Aliyev				40 / 45	—
2005	İlham Aliyev				39 / 45	1
2010					42 / 45
2015					42 / 45
2020		126,144	%67,1		42 / 45

Ara genel seçimler

Azerbaycan

Seçim	Genel Başkan	Oy		Sandalye
Seçim	Genel Başkan	#	%	Sandalye
1995	Haydar Aliyev			2 / 20
4 Şubat 1996				1 / 15
18 Şubat 1996				0 / 1
Temmuz 1998				1 / 2
Ağustos 1998				0 / 1
Şubat 1999		40,548^[8]^[9]	%66,27	2 / 2
Mayıs 1999				0 / 1
Ocak 2001				3 / 11
Kasım 2001		24,959^[10]	%46,56	1 / 2
2002				2 / 3
2003	İlham Aliyev			1 / 3
2004				1 / 3
2006				6 / 10
2016		19,674	%85.56	1 / 1

Nahçıvan

Seçim	Genel Başkan	Oy		Sandalye
Seçim	Genel Başkan	#	%	Sandalye
2011	İlham Aliyev			1 / 1
2012		1,122^[11]	%27,69	0 / 1
2016				1 / 1

Yerel Seçimler

Seçim	Genel Başkan	Oy		Belediye üyesi	Kaynak
Seçim	Genel Başkan	#	%	Belediye üyesi	Kaynak
1999	Haydar Aliyev
2004	İlham Aliyev
2009				10.431 / 15.591	^[g]^[12]
2014				10.315 / 15.035
2019				10.432 / 15.156

Ara Yerel Seçimler

Seçim	Genel Başkan	Oy		Belediye üyesi	Kaynak
Seçim	Genel Başkan	#	%	Belediye üyesi	Kaynak
2006	İlham Aliyev			1.148 / 1.901	^[13]
2011	İlham Aliyev

Notlar

^ ADGP Mahmut Mammadov liderliğinde 23 Nisan 1994 tarihinde kurulmuş, 17 Mayıs 1994 tarihinde resmî devlet kaydına alınmış ve 1995 Azerbaycan genel seçimlerinde 1 milletvekili çıkarmıştır. Daha sonra 1 milletvekili de transfer etmiştir. Son genel başkanı Kasım Kasımov Şamahı Vali Yardımcısı görevini taşımaktadır.
^ 1966 tarihinde ilk ve tek genel başkanı olan Refik Turabhanoğlu tarafından kurulan Bütünazerbaycan Çalışkan İşçi Köylü Partisinin 1967'de ismini değişmesiyle kurulmuştur. Resmî olarak 11 Temmuz 1992 tarihinde kayda alınmıştır.
^ AKP 19 Nisan 1992 tarihinde düzenlenen 1. Kurultayında eski geçici Başbakan Feyruz Mustafayev başkanlığında kuruldu, 23 Eylül 1992 tarihinde resmî devlet kaydına alındı. 7 Temmuz 2018 tarihinde Feyruz Mustafayev’in vefatı üzerine Mammad Mammadov geçici genel başkan oldu.
^ Samir Caferov (Turan) başkanlığında 5 Aralık 1992 tarihinde kurulmuş ve 2 Mart 1994 tarihinde resmî devlet kaydına alınmıştır
^ Mais Seferli tarafından 27 Şubat 1993 tarihinde kurulmuş ve 12 Mart 1993 tarihinde resmî devlet kaydına alınmıştır. 2001 Azerbaycan ara genel seçimlerinde 1 milletvekili çıkarmıştır. 7 Aralık 2020 tarihinde Mais Seferli’nin ölümü üzerine kardeşi Gülaye Seferova genel başkan seçildi.
^ 3 Mart 1993 tarihinde Muhammet Hatemi tarafından kuruldu ve 12 Mart 1993 tarihinde resmî devlet kaydına alındı. 2008 tarihinde resmî devlet kaydı olmayan ve 1998 tarihinde Vügar Oruç tarafından kurulan Türk Milletçi Partisi MKP’ye birleşti. Birleştirici Kurultayda Vügar Oruç MKP Genel Başkanı seçildi.
^ Merkezî Seçim Komisyonu'nun açıkladığı verilere göre Yeni Azerbaycan Partisi tarafından aday gösterilen 10.290 kişi belediye üyesi seçilmiştir. Bununla beraber parti tarafından aday gösterilmeyen üyeler de eklenince Yeni Azerbaycan Partisi üyesi olan toplamda 10.431 kişi belediye üyesi seçilmiştir.

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta Yeni Azerbaycan Partisi ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

Resmî İnternet Sayfası 12 Aralık 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

Kaynakça

^ "Arşivlenmiş Kopya". 19 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Şubat 2021.
^ Guliyev, Farid; Pearce, Katy E. (6 October 2013). "The Challenges of Electoral Competition in an Oil Rich State: Azerbaijani Pre-Election Report" 6 Ekim 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. The Washington Post. Accessed 2 July 2014.
^ ^a ^b ^c Hunter, Shireen (2017). The New Geopolitics of the South Caucasus. Rowman & Littlefield. ss. 41-43.
^ "parties". IDC-CDI (İngilizce). Erişim tarihi: 15 Ağustos 2020.
^ "AVP ve YAP birleşmeyecek". 21 Eylül 2012. 14 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mart 2021.
^ "İLHAM ALİYEV". 25 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2018.
^ "İLHAM ƏLİYEV". 25 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2018.
^ "Arşivlenmiş kopya". 3 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Aralık 2020.
^ "Arşivlenmiş kopya". 3 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Aralık 2020.
^ "Arşivlenmiş kopya". 14 Nisan 2002 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Nisan 2002.
^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 3 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 1 Ocak 2021.
^ "Arşivlenmiş kopya". 14 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Kasım 2021.
^ "Arşivlenmiş kopya". 21 Mart 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mart 2007.

[6] ADGP Mahmut Mammadov liderliğinde 23 Nisan 1994 tarihinde kurulmuş, 17 Mayıs 1994 tarihinde resmî devlet kaydına alınmış ve 1995 Azerbaycan genel seçimlerinde 1 milletvekili çıkarmıştır. Daha sonra 1 milletvekili de transfer etmiştir. Son genel başkanı Kasım Kasımov Şamahı Vali Yardımcısı görevini taşımaktadır.

[7] 1966 tarihinde ilk ve tek genel başkanı olan Refik Turabhanoğlu tarafından kurulan Bütünazerbaycan Çalışkan İşçi Köylü Partisinin 1967'de ismini değişmesiyle kurulmuştur. Resmî olarak 11 Temmuz 1992 tarihinde kayda alınmıştır.

[8] AKP 19 Nisan 1992 tarihinde düzenlenen 1. Kurultayında eski geçici Başbakan Feyruz Mustafayev başkanlığında kuruldu, 23 Eylül 1992 tarihinde resmî devlet kaydına alındı. 7 Temmuz 2018 tarihinde Feyruz Mustafayev’in vefatı üzerine Mammad Mammadov geçici genel başkan oldu.

[9] Samir Caferov (Turan) başkanlığında 5 Aralık 1992 tarihinde kurulmuş ve 2 Mart 1994 tarihinde resmî devlet kaydına alınmıştır

[10] Mais Seferli tarafından 27 Şubat 1993 tarihinde kurulmuş ve 12 Mart 1993 tarihinde resmî devlet kaydına alınmıştır. 2001 Azerbaycan ara genel seçimlerinde 1 milletvekili çıkarmıştır. 7 Aralık 2020 tarihinde Mais Seferli’nin ölümü üzerine kardeşi Gülaye Seferova genel başkan seçildi.

[11] 3 Mart 1993 tarihinde Muhammet Hatemi tarafından kuruldu ve 12 Mart 1993 tarihinde resmî devlet kaydına alındı. 2008 tarihinde resmî devlet kaydı olmayan ve 1998 tarihinde Vügar Oruç tarafından kurulan Türk Milletçi Partisi MKP’ye birleşti. Birleştirici Kurultayda Vügar Oruç MKP Genel Başkanı seçildi.

[18] Merkezî Seçim Komisyonu'nun açıkladığı verilere göre Yeni Azerbaycan Partisi tarafından aday gösterilen 10.290 kişi belediye üyesi seçilmiştir. Bununla beraber parti tarafından aday gösterilmeyen üyeler de eklenince Yeni Azerbaycan Partisi üyesi olan toplamda 10.431 kişi belediye üyesi seçilmiştir.

[1] "Arşivlenmiş Kopya". 19 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Şubat 2021.

[2] Guliyev, Farid; Pearce, Katy E. (6 October 2013). "The Challenges of Electoral Competition in an Oil Rich State: Azerbaijani Pre-Election Report" 6 Ekim 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. The Washington Post. Accessed 2 July 2014.

[R-3] Hunter, Shireen (2017). The New Geopolitics of the South Caucasus. Rowman & Littlefield. ss. 41-43.

[4] "parties". IDC-CDI (İngilizce). Erişim tarihi: 15 Ağustos 2020.

[5] "AVP ve YAP birleşmeyecek". 21 Eylül 2012. 14 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mart 2021.

[12] "İLHAM ALİYEV". 25 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2018.

[13] "İLHAM ƏLİYEV". 25 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2018.

[14] "Arşivlenmiş kopya". 3 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Aralık 2020.

[15] "Arşivlenmiş kopya". 3 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Aralık 2020.

[16] "Arşivlenmiş kopya". 14 Nisan 2002 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Nisan 2002.

[17] "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 3 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 1 Ocak 2021.

[19] "Arşivlenmiş kopya". 14 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Kasım 2021.

[20] "Arşivlenmiş kopya". 21 Mart 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mart 2007.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[a]

[b]

[c]

[d]

[e]

[f]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[g]

[12]

[13]

g t d Azerbaycan'daki siyasi partiler
Mecliste temsil edilen	Yeni Azerbaycan Partisi (69) Vatandaş Dayanışması Partisi (3) Ana Vatan Partisi (1) Azerbaycan Demokratik Maarifçilik Partisi (1) Bütün Azerbaycan Halk Cephesi Partisi (1) Büyük Kuruluş Partisi (1) Cumhuriyetçi Alternatif Partisi (1) Demokratik Islahatlar Partisi (1) Millî Cephe Partisi (1) Vahdet Partisi (1)
Diğer	Adalet Partisi Ak Partisi Azatlık Partisi Azerbaycan Demokrat Partisi Azerbaycan Halk Partisi Azerbaycan Halk Cephesi Partisi Azerbaycan Millî İstiklâl Partisi Azerbaycan Ümit Partisi Büyük Azerbaycan Partisi Gelecek Azerbaycan Partisi Hak Adalet Partisi Klasik Halk Cephesi Partisi Millî Diriliş Hareketi Partisi Muasır Müsavat Partisi Müsavat Partisi Yeni Zaman Partisi
Resmî kayıtsız	Azerbaycan Demokratik İstiklâl Partisi Azerbaycan Demokrasi ve Refah Partisi Azerbaycan Sosyalist Partisi
Kapatıldı	Aydınlar Partisi Azat Demokratlar Partisi Azerbaycan Azat Cumhuriyetçiler Partisi Azerbaycan Cumhuriyetçiler Partisi Azerbaycan Demokratik Girişimciler Partisi Azerbaycan Halk Demokratik Partisi Azerbaycan Köylü Partisi Azerbaycan Komünist Partisi Azerbaycan Millî Devletçilik Partisi Azerbaycan Liberal Partisi Azerbaycan Liberal Demokrat Partisi Azerbaycan Millî Demokrat Partisi Azerbaycan Millî Hareket Partisi Azerbaycan Mübarizleri Partisi Azerbaycan Namına İttifak Partisi Azerbaycan Sosyal Demokrat Partisi Azerbaycan Sosyal Refah Partisi Azerbaycan Tekâmül Partisi Azerbaycan Terakki Partisi Azerbaycan Vahit Komünist Partisi Azerbaycan Vatanseverler Partisi Azerbaycan Yurttaş Partisi Azerbaycan Yükseliş Partisi Azerbaycan İslam Partisi Bağımsız Azerbaycan Partisi Bağımsız Halk Partisi Bozkurt Partisi Cumhuriyet Halk Partisi Korkut Partisi Millî-Demokrat İdrak Partisi Millî Dayanışma Partisi Millî Kongre Partisi Millî Kurtuluş Partisi Millî Vahdet Partisi Sosyal Adalet Partisi Vahit Azerbaycan Millî Birlik Partisi Vahit Azerbaycan Partisi Vatandaş Birliği Partisi Vatandaş ve İnkişaf Partisi Yeni Yol Partisi
20. yüzyıl	Adalet Çiftçi Difai Ehrar Geyrat Halkçı Himmet İctimaiyyun-Amiyyun İttifak İttifaki-Müslimin İttihad Kafkasya İttihad ve Terakki Fırkası Mücahidin Müdafaa Müsavat Rusya'da müslümanlık Türk Ademi-Merkeziyyet Fırkası
Azerbaycan'ın devlet yapısı